Wprowadzenie: W badaniach klinicznych wykazano związek pomiędzy liczbą epizodów zaostrzeń mukowiscydozy związanych z zakażeniami dróg oddechowych, postępującym niszczeniem tkanki płucnej a ryzykiem zgonu chorych na mukowiscydozę. Najistotniejszym patogenem odpowiedzialnym za zakażenia układu oddechowego u tych chorych jest Pseudomonas aeruginosa; 70% chorych w wieku 17 lat jest już skolonizowanych przez P. aeruginosa. W ostatnich latach podjęto próby profilaktycznego stosowania u chorych na mukowiscydozę antybiotyków w inhalacji w celu ograniczenia kolonizacji i zakażeń wywołanych przez Pseudomonas, mało jest jednak wiarygodnych danych o skuteczności i bezpieczeństwie tej metody stosowanej przewlekle.
Pytanie kliniczne: Czy cykliczne, przewlekłe stosowanie inhalacji z tobramycyny poprawia funkcję płuc u młodzieży chorej na mukowiscydozę?
Metodyka: badanie z randomizacją przeprowadzone metodą podwójnie ślepej próby z placebo. Badani: 128 dzieci w wieku 13-17 lat chorych na mukowiscydozę z potwierdzonym bakteriologicznie zakażeniem P. aeruginosa oraz umiarkowanymi zaburzeniami czynności układu oddechowego (FEV1: 25-75% wartości należnej dla płci i wzrostu).
Interwencja: Badanie składało się z dwóch okresów. W pierwszym, trwającym 24 tygodnie, chorych losowo zakwalifikowano do jednej z 2 grup, w których podawano w cyklach składających się z 28 dni leczenia i 28 dni przerwy 2 razy dziennie w postaci inhalacji: (1) tobramycynę (300 mg/dawkę [grupa eksperymentalna; n = 61]); (2) placebo (grupa kontrolna; n = 67]. W drugim okresie badania (72 tygodnie) wszyscy chorzy otrzymywali tobramycynę w postaci inhalacji.
Wyniki: Po zakończeniu I okresu badania u chorych leczonych tobramycyną stwierdzono znamienne zwiększenie FEV1 w porównaniu z wartościami wyjściowymi (śr. o 13,5%), natomiast u dzieci otrzymujących placebo FEV1 uległa zmniejszeniu (o 8,95%; p <0,05). W II części badania zaobserwowano poprawę FEV1 w obu grupach, choć efekt w porównaniu z wartością przed leczeniem był większy w grupie eksperymentalnej (odpowiednio: 14,3% vs 1,8%). U dzieci z grupy eksperymentalnej zaobserwowano również znamiennie większy przyrost masy ciała (po 24 pierwszych tygodniach odpowiednio: 1,78 vs 0,5 kg; p <0,05). Częstość hospitalizacji i zaostrzeń wymagających leczenia dożylnymi antybiotykami nie różniła się natomiast znamiennie w obu grupach. Nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych związanych ze stosowanym leczeniem ani zmiany lekowrażliwości szczepów izolowanych z dróg oddechowych.
Wniosek: Cykliczne, przewlekłe stosowanie tobramycyny w postaci inhalacji poprawiało funkcję płuc i stan odżywienia młodzieży chorej na mukowiscydozę.
Moss R.B.
Chest, 2002; 121: 55-63
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2002/01
www.mp.pl
tytuł: Cykliczne, przewlekłe stosowanie tobramycyny w postaci inhalacji poprawiało funkcję płuc i stan odżywienia młodzieży chorej na mukowiscydozę